به نقل از «آنا»

سیاست تولید بار اول چگونه حلقه تنگ تحریم‌ها را خواهد شکست؟

تاریخ انتشار: ۲۶ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۶۲۹۸۵۲

به گزارش خبرنگار گروه دانش و فناوری خبرگزاری آنا، اوایل دهه نود بود که تحریم‌ها وارد فاز جدیدی شد و با توجه به ورود تحریم‌ها به فاز جدید، باید مقابله هدفمند با آن باید شکل می‌گرفت، اما متاسفانه در دو دولت قبل، ابتدا سیاست دور زدن تحریم‌ها و سپس سیاست رفع تحریم‌ها با مذاکره تداوم یافت و نتیجه آن شکست در هر دو مسیر پیموده شده بود که مشکل تحریم‌ها را نه تنها حل نکرد، بلکه مشکلات اقتصاد و صنعت کشور را بیشتر نیز کرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

با این وجود راهکار اصلی مقابله هدفمند با تحریم‌ها تلاش برای خنثی کردن آن در ابعاد مختلف از بخش انرژی تا بخش‌های مرتبط با صنعت کشور است. راهکاری که بالعکس راه رفته تاکنون، در حال حاضر به وقوع پیوسته است.

ایران از شروع به کار دولت سیزدهم به دنبال خنثی کردن تحریم‌ها رفته است. نقطه مشترک همه این اقدامات، تمرکز کامل بر توانمندی‌های داخلی جهت گرفتن بازار‌های خارجی است. اما پیرامون خنثی کردن تحریم‌ها، ابتدا باید تحریم‌ها و ساختار آن را دقیق بشناسیم. از این رو در این گزارش به بررسی تحریم‌های صنعت کشور و راهکار خنثی‌سازی آن پرداختیم.

**تحریم‌ها بلای جان صنعت/ سیاست رفع یا خنثی‌سازی تحریم؟

بسیاری از قطعات حال حاضر صنعت کشور قدیمی هستند و عامل اصلی کاهش بهره‌وری در صنعت کشور، همین قطعات هستند که جان صنعت کشور را گرفته‌اند

مهم‌ترین اثر تحریم‌های خارجی بر فرآیند توسعه صنعت کشور و تجهیزات راهبردی صنایع مختلف متمرکز شده است. صنعت کشور در حال حاضر بخش قابل توجهی از صادرات غیرنفتی کشور را بر عهده دارد و بومی سازی تجهیزات راهبردی صنایع مختلف، موجب خودکفایی در فرآیند تولیدات صنعتی خواهد شد و همین موضوع به بهره‌وری بالا و همچنین بهبود فرآیند تولید در میان مدت منجر خواهد شد. بسیاری از قطعات حال حاضر صنعت کشور قدیمی هستند و عامل اصلی کاهش بهره‌وری در صنعت کشور، همین قطعات هستند که جان صنعت کشور را گرفته‌اند و به دلیل تحریم‌ها این تجهیزات به گرهی کور برای صنعت کشور تبدیل شده‌اند.

حال همان راهی که کشور‌های توسعه یافته رفته‌اند، باید طی شود؛ در وضعیت فعلی که مجبورا کشور به سمت جلوگیری از واردات به دلیل تحریم‌ها رفته است، باید بومی‌سازی این قطعات و تجهیزات راهبردی در اولویت صنعت کشور قرار گیرد. اما ساختار صنعت کشور به هیچ وجه توانایی بومی‌سازی را ندارد، زیرا اصلا واحد تحقیق و توسعه‌ای در این زمینه وجود نداشته است، بلکه تا پیش از این هر جا صنعت به مشکل می‌خورد؛ مسئول خرید کشور با طرف‌های خارجی به مذاکره می‌پرداخت و با نهایی شدن مذاکرات، پیش پرداخت انجام می‌شود و در زمان تحویل تجهیز نیز مابقی پول پرداخت خواهد شد، اما سناریو بومی‌سازی به هیچ وجه با این ساختار صنعت همخوانی ندارد.

از طرف دیگر شرکت‌های دانش بنیان نیز شناسایی از تقاضا برای محصولات خود در صنعت ندارند، نه تنها نیاز صنعت تاکنون بیان نشده است؛ بلکه عرضه‌کنندگان بخش‌های مختلف اکوسیستم دانش‌بنیان کشور نیز از توانایی دیگر شرکت‌ها نیز شناختی ندارند. نتیجه این امر نیز نبود عرضه‌کننده توانمند و قابل اعتنا برای صنعت کشور بوده است که نتیجه این امر، رفتن نگاه‌ها به سمت رفع تحریم‌ها به جای خنثی کردن واقعی تحریم‌ها بوده است.

**سیاست تولید بار چیست و چه کمکی به کشور می‌کند؟

هر دو مشکل فوق، نیازمندی به تشکیل نهاد واسط و تنظیم‌گر رابطه بین شرکت‌های دانش‌بنیان توامند صنعتی با صنعت کشور را بیش از پیش مبرهن کرده است. این نهاد واسط و تنظیم‌گر باید علاوه بر شناخت نیاز راهبردی صنعت، شناخت خوبی نیز از توانمندی اکوسیستم دانش‌بنیان کشور داشته باشد؛ همچنین سناریو بومی‌سازی را نیز باید طراحی کند، زیرا بالعکس خرید تجهیز توسط صنعت، سناریو تولید بار اول و بومی‌سازی تجهیزات راهبردی نیازمند ایجاد سازوکار جدید تسویه مالی و مرحله به مرحله است به نحوی که در هر بخش، علاوه بر آزمایش مواد اولیه و میزان پیشرفت کار، در هر مرحله، سناریو بومی‌سازی، مرحله بعدی را شناسایی کند.

در ماده ۱۰ قانون جهش تولید دانش‌بنیان، به بحث تولید بار اول، سناریو بومی‌سازی تجهیزات راهبردی و مزایای درنظر گرفته شده برای مدیران دولتی و صنعتی جهت استفاده از سازوکار تولید بار اول اشاره شده است.

این نهاد واسط و تنظیم‌گر، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و کارگروه تولید بار اول است که از سال‌های ابتدایی شکل‌گیری فاز جدید تحریم‌ها در راستای خنثی کردن تحریم تجهیزات راهبردی شکل گرفت و در ماده ۱۰ قانون جهش تولید دانش‌بنیان، به بحث تولید بار اول، سناریو بومی‌سازی تجهیزات راهبردی و مزایای درنظر گرفته شده برای مدیران دولتی و صنعتی جهت استفاده از سازوکار تولید بار اول از جمله مجوز ترک تشریفات قانون و مقررات برگزاری مناقصات؛ اشاره شده است.

**شکست حلقه تنگ تحریم با سیاست تولید باراول

شاید بتوان سیاست تولید بار اول را مهم‌ترین راهکار جهت خنثی‌سازی تحریم‌های صنعت کشور نام برد. سیاست تولید بار اول، با تهیه سناریو بومی‌سازی تجهیزات راهبردی موردنیاز صنایع و طی کردن مرحله به مرحله این سناریو برای رسیدن به تجهیز راهبردی با کیفیت تولید شده به دست نخبگان جوان ایرانی، مسیر خنثی سازی تحریم‌های صنعت را هموار می‌کند و بدین ترتیب، تولید بار اول حلقه تنگ تحریم‌ها را خواهد شکست.
در گزارش بعدی به بحث بومی‌سازی و تولید بار اول تجهیزات راهبردی صنعت پالایشگاهی و چگونگی استفاده از تجهیزات بومی‌سازی شده برای افزایش بازار صادرات نفت خام ایران و همچنین پالایشگاه‌داری فراسرزمینی اشاره خواهد شد.

انتهای پیام/

منبع: آنا

کلیدواژه: تولید بار اول قانون جهش تولید دانش بنیان خنثی سازی تحریم ها دانش بنیان بومی سازی تجهیزات راهبردی سیاست تولید بار تولید بار اول صنعت کشور دانش بنیان خنثی کردن خنثی سازی حال حاضر خواهد شد تحریم ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۶۲۹۸۵۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

معامله ریاض – واشنگتن به مویی بند است/ عربستان نمی تواند از شرط تشکیل کشور مستقل فلسطین بگذرد/ غنی سازی بومی اورانیوم در عربستان؛ خط قرمز قانونگذاران آمریکایی

به گزارش جماران، سایت خبری – تحلیلی المانیتور در تازه ترین گزارش درباره  معامله بزرگ جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده بین عربستان سعودی و اسرائیل نوشت:

پس از جلوگیری از درگیری منطقه ای با جمهوری اسلامی ایران، دولت بایدن اکنون خود را وابسته به توافق آتش بس بین حماس و اسرائیل برای نجات استراتژی خود در خاورمیانه می بیند.

اجزای لازم برای یک پیمان دفاعی تاریخی ایالات متحده با عربستان سعودی تقریبا فراهم شده است؛ توافقی که به عادی سازی روابط ریاض با دولت یهود کمک می کند و بنابراین، امکان جریان متقابل سرمایه و همکاری نظامی را فراهم می کند که می تواند ایران را بیشتر منزوی کند.

فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه عربستان سعودی روز دوشنبه در نشست مجمع جهانی اقتصاد در ریاض گفت: «در مورد توافقات دوجانبه بین پادشاهی سعودی و ایالات متحده، ما بسیار بسیار به پایان نزدیک هستیم و بیشتر کارها قبلا انجام شده است.» آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده نیز آن را تکرار کرد.

جزییات پیمان مورد نظر آمریکا و عربستان سعودی علنی نشده است. آنچه که از طریق منابع دیپلماتیک به رسانه ها درز داده شده نشان می دهد که این توافق  چیزی شبیه ماده 5 معاهده 1960 ایالات متحده با ژاپن که ایالات متحده را متعهد می کند در صورت حمله به ژاپن از این کشور دفاع کند را در دل خود ندارد . اما احتمالاً فراتر از متن توافق های موجود میان واشنگتن و کشورهای عربی خلیج فارس است که برخی از آنها متحد اصلی غیرناتو واشنگتن محسوب می شوند است. در توافق های فعلی صرفا بندی درباره ضرورت مشورت در مورد گام های دفاعی به چشم می خورد.

با این حال، سنگ بنای مورد نیاز برای دستیابی به موافقت کنگره برای توافق پیشنهادی، عادی سازی عربستان با اسرائیل است که همچنان مبهم باقی مانده است. یکی از خواسته های کلیدی محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی،  تعهد رهبران اسرائیل به برداشتن گام های برگشت ناپذیر به سوی تشکیل کشور فلسطین – است که هنوز برآورده نشده است. مقامات آمریکایی می گویند رسیدن به این هدف، مستلزم پایان جنگ در غزه است.

بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، که با فشار داخلی شدید مواجه است، بیش از آنکه به فلسطینی ها امتیاز بزرگی بدهد، به دنبال پایان دادن به حیات حماس است. نتانیاهو این هفته وعده خود را برای اعزام  ارتش اسرائیل به رفح "با یا بدون" توافق آتش بس تکرار کرد.

دولت بایدن همه راه‌ها را برای جلوگیری از آن انجام می‌دهد، در حالی که فشار بر حماس برای پذیرش فوری آخرین پیشنهاد آتش‌بس را مضاعف می‌کند.

جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید روز سه شنبه در پاسخ به این سوال که آیا دولت برنامه B دارد یا خیر، به خبرنگاران گفت: «فقط باید یک توافق وجود داشته باشد. اگر بتوانیم آتش‌بس به دست آوریم، می‌توانیم چیزی پایدارتر به دست آوریم، سپس شاید به درگیری پایان دهیم و با پروژه عادی‌سازی پیش برویم. اما همه این پروسه باید با یک معامله شروع شود.»

به نظر می رسد که دولت بایدن برای به نتیجه رساندن مذاکرات جاری و رسیدن به سنگ بنای معامله مدنظر، از هر گونه اقدام تنش آفرین و تحریک کننده اسرائیل خودداری می کند.  اوایل این هفته، وزارت امور خارجه از تحریم چهار واحد امنیتی اسرائیل که به نظر می‌رسید قوانین بشردوستانه بین‌المللی را به شدت نقض کرده‌اند، خودداری کرد، چیزی که برخی آن را آخرین ژست آشتی‌جویانه در قبال دولت نتانیاهو تعبیر کردند.

بلینکن روز سه‌شنبه برای نزدیک به سه ساعت با نتانیاهو دیدار کرد تا برای  ارسال کمک‌های بشردوستانه بیشتر به غزه و پرهیز از تهاجم ره رفح که رئیس پنتاگون می گوید اسرائیل به اندازه کافی برای آن آماده نیست به او هشدار داده باشد.  یک منبع مطلع در مورد این دیدار گفت که این دیدار برای طرف آمریکایی خوب پیش نرفت، اما جزئیاتی ارائه نکرد.

اکنون همه چیز به دستیابی حماس و اسراییل به یک توافق آتش بس بستگی دارد تا فشار بر دولت اسرائیل را به امید سازش در آینده کاهش دهند.

مقامات پیشین امنیت ملی آمریکا به المانیتور گفتند که به نظر می رسد پیشنهاد بلینکن در اوایل این هفته مبنی بر اینکه ایالات متحده و عربستان سعودی در حال آماده کردن توافقنامه دفاعی دوجانبه خود هستند، با هدف جلب نظر رهبران اسرائیلی بوده است، نه نشان‌دهنده هرگونه پیروزی قریب‌الوقوع برای واشنگتن.

عربستان سعودی مدتهاست که به دنبال دسترسی بیشتر به تسلیحات پیشرفته ایالات متحده، از جمله دفاع هوایی و موشکی، و کاهش کنترل صادرات ایالات متحده بر روی تراشه های پیشرفته مورد استفاده برای توسعه سیستم های هوش مصنوعی بوده است. ممکن است یک توافق دوجانبه موقت به عنوان یکی از راه‌های محدود کردن نفوذ استراتژیک چین بر ریاض تا زمانی که دولت آینده اسرائیل آماده ارائه امتیازاتی به فلسطینیان باشد، تلقی شود.

یکی از مقامات ارشد سابق آمریکایی می گوید که راه‌هایی وجود دارد که می‌توان چنین توافقی را بدون نیاز به تصویب سنا پیش برد.  دولت بایدن در سال 2021 به قطر موقعیت متحد اصلی غیر ناتو اعطا کرد و سال گذشته یک توافق راهبردی گسترده با بحرین امضا کرد که به منامه اجازه دسترسی ممتاز به اشتراک اطلاعات، دفاع موشکی و همکاری در زمینه هوش مصنوعی را داد. یکی از مقامات ارشد کاخ سفید در آن زمان از توافق اخیر به عنوان «الگو»یی برای منطقه یاد کرد.

اما دیگر مقامات سابق امنیت ملی در مورد این گزینه تردید دارند. هر پیمانی که متضمن تضمین‌های دفاعی ایالات متحده و انتقال تسلیحات عمده برای عربستان سعودی باشد، مستلزم کسب مجوز از جانب کنگره است. از سوی دیگر تحقق درخواست محمد بن سلمان برای برخورداری عربستان از پروسه غنی‌سازی کامل هسته‌ای، نگرانی های آمریکا در مورد اشاعه تسلیحات هسته ای را به همره دارد. در غیاب عادی سازی رابطه عربستان با اسرائیل، جمهوری خواهان سنا احتمالاً این توافق را برای ایالات متحده ناکافی می دانند.

جاناتان لرد، مدیر برنامه امنیتی خاورمیانه در مرکز امنیت جدید آمریکا در واشنگتن می گوید: بخش بزرگی از این توافق میان عربستان و آمریکا از  لحاظ سیاسی و استراتژیک مربوط به عادی سازی رابطه ریاض با اسرائیل بود. بدون آن، دولت بایدن احتمالاً باید عربستان سعودی را متقاعد کند که با واگذاری امتیازات اضافی موافقت کند تا شاید بایدن بتواند با دست پرتر اعضای کنگره را با خود همراه سازد. یکی از این امتیازها می تواند  محدودیت های گسترده تر بر همکاری امنیتی عربستان و چین و تعهد عمیق مقامات سعودی برای ادغام نظامی با دیگر شرکای آمریکایی در منطقه باشد.

مقامات سعودی حداقل به طور علنی هیچ نشانه ای مبنی بر اینکه ولیعهد مایل است به چیزی کمتر از تضمین های کامل دفاعی ایالات متحده و راهی برای تشکیل کشور مستقل برای فلسطینیان رضایت دهد، بروز نداده اند. یک مقام منطقه ای آشنا به مذاکرات به المانیتور گفت که پذیرش هر چیزی جز این «برای ریاض بسیار دشوار خواهد بود».